Porady – „prawo w życiu”

„Przedawnienie roszczeń przysługujących przeciwko konsumentowi”, Przemysław Sławiński, Sierpień 2019 [stan prawny na 22/08/2019 r.]

Kiedy to jako osoby fizyczne zawieramy z przedsiębiorcą umowę lub dokonujemy z nim innej czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z naszą działalnością gospodarczą lub zawodową, wówczas uważani jesteśmy za konsumentów [art. 22(1) k.c.].

Należy podkreślić, że co do zasady roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu [art. 117 § 1 k.c.]

Nierzadko zdarza się, że różnorakie podmioty występują przeciwko konsumentom z powództwem do sądu o zapłatę roszczeń już przedawnionych.

Według stanu prawnego obowiązującego do dnia 8 lipca 2018 r. sądy nie miały obowiązku oddalania powództw kierowanych przeciwko konsumentom o roszczenia już przedawnione, a były do tego zobowiązane dopiero po zgłoszeniu w toku procesu przez pozwanego konsumenta zarzutu przedawnienia.

Po nowelizacji Kodeksu cywilnego, która weszła w życie w dniu 9 lipca 2018 r. sądy zobligowane są nawet bez zarzutu pozwanego konsumenta zbadać, czy dochodzone przeciwko niemu roszczenie uległo przedawnieniu i co do zasady powództwo o roszczenie przedawnione powinno zostać przez sąd oddalone [art. 117 § 2(1) k.c.]
  Nie mniej jednak zgodnie z obowiązującymi przepisami, biorąc pod uwagę wyjątkowe przypadki i po rozważeniu interesów stron, sąd może nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia z uwagi na względy słuszności, po rozważeniu w szczególności: długość terminu przedawnienia, długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia, charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego [art. 117(1) § 1 i 2 k.c.]

Konkludując należy zauważyć, że choć co do zasady sąd oddali powództwo o przedawnione roszczenie przysługujące przeciwko konsumentowi, to jednak przepisy przewidują „furtkę” prawną w postaci możliwości zasądzenia takiego roszczenia w wyjątkowych przypadkach.
Mając powyższe na względzie, w celu najlepszego zabezpieczenia w procesie sądowym swoich interesów, konsument nie powinien pozostawać w jego toku biernym, a aktywnie w nim uczestniczyć i we wskazanym zakresie przede wszystkim w przypadku dochodzenia od niego przez przeciwnika procesowego roszczeń zdaniem konsumenta przedawnionych, zawsze zgłosić zarzut przedawnienia dochodzonego przez stronę przeciwną roszczenia, a ponadto z daleko posuniętej ostrożności procesowej wywodzić, że nawet gdyby zarzut taki nie został zgłoszony, to i tak wyjątkowy przypadek w sprawie nie zachodzi.
Jak widać zachowanie aktywności procesowej, stanowi zawsze niezbędny czynnik do uzyskania korzystnego wyniku w swojej sprawie.